GMINA ZAPŁACI ODSZKODOWANIE ZA NIEDOSTARCZENIE LOKALU SOCJALNEGO – ALE TYLKO GDY ZOSTANIE O TYM OBOWIĄZKU POINFORMOWANA
W dniu 30 czerwca 2016 r. na łamach portalu gazetaprawna.pl pojawił się artykuł pt. „Gmina zapłaci czynsz za bezprawnie zajmowany lokal”, dotyczący odszkodowania właścicieli lokali od gminy za niedostarczenie lokali socjalnych. Przywołany tam wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie uwzględniający jedynie część roszczenia odszkodowawczego, przypomniał o częstym błędzie który popełniają osoby dochodzące odszkodowania od gminy.
Rzeczywiście często zdarza się, że w wyroku orzekającym nakaz opuszczenia lokalu przez osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego sąd jednocześnie przyznaje tym osobom uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego. Wówczas wyrok sądu w zakresie eksmisji jest wstrzymywany aż do czasu dostarczenia przez właściwą gminę lokalu socjalnego. Oznacza to, że właściciel lokalu, mimo prawomocnego wyroku, nie może na drodze egzekucji komorniczej usunąć osób uprawnionych z lokalu dopóki gmina nie dostarczy im lokalu socjalnego.
Prawdą jest także, że w wielu gminach w Polsce dostarczanie lokali socjalnych w wyniku wyroku sądu trwa wiele lat. W tym czasie właściciel nieruchomości musi znosić zajmowanie lokalu przez osoby do tego nieuprawnione.
Dlatego w przypadku, gdy gmina nie wywiązuje się z obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego, w pełni uzasadnione jest dochodzenie przez właścicieli nieruchomości od gminy odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gmin i zmianie kodeksu cywilnego w związku z art. 417 Kodeksu cywilnego.
Tym co należy pamiętać jest to, że aby móc myśleć o dochodzeniu od gminy roszczeń odszkodowawczych z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego, niezwykle ważne jest uprzednie pisemne wezwanie gminy do dostarczenia osobie uprawnionej lokalu socjalnego wraz z załącznikiem w postaci kopii wyroku sądu wraz ze stwierdzeniem prawomocności.
W orzecznictwie sądów powszechnych istnieje zapatrywanie, że termin wykonania przez gminę obowiązku dostarczenia lokalu nie przypada na dzień uprawomocnienia się wyroku eksmisyjnego, ale dopiero w terminie późniejszym po wezwaniu właściwej gminy do dostarczenia lokalu socjalnego. Taką też wykładnie przepisów zastosował Sąd Rejonowy w Olsztynie w opisanej sprawie.
Oznacza to, że póki gmina nie zostanie zawiadomiona o wyroku sądu, w którym orzeczono uprawnienie do lokalu socjalnego, dopóty może nie ponosić odpowiedzialności odszkodowawczej. Tak jak w przywołanej sprawie, gdzie Sąd Rejonowy w Olsztynie mógł przyznać odszkodowanie za niedostarczenie przez gminę lokalu socjalnego jedynie za czas płynący od wezwania jej do dostarczenia lokalu socjalnego.