NOWA USTAWA O ZASADACH PROWADZENIA ZBIÓREK PUBLICZNYCH A CROWDFUNDING BEZUDZIAŁOWY

Artykuł dotyczy wpływu ustawy z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych na uwarunkowania prawne crowdfundingu bezudziałowego (tzw. sponsoringu społecznościowego).

Poniższy tekst nie obejmuje swoim zakresem crowdfundingu udziałowego czy szerzej crowdfundingu inwestycyjnego, ponieważ regulacje prawne dotyczące zbiórek publicznych nie miały nigdy bezpośredniego wpływu na te instytucje.

Przez crowdfundung rozumiem mechanizm mający na celu zgromadzenie środków finansowych w formie darowizn albo w zamian za jakąś formę wynagrodzenia, w szczególności prawa lub udziału w spółce wspieranego podmiotu, w celu wspierania określonego przedsięwzięcia. Natomiast crowdfunding nieudziałowy dotyczy wyłącznie zbierania pieniędzy jako darowizn lub w zamian za tzw. nagrody (koszulka, gadżety itd). Finansowanie społecznościowe jest więc ciekawą i skuteczną metodą pozyskiwania funduszy na realizację przedsięwzięć.

Nie ma obecnie w polskim systemie prawnym przepisów odnoszących się bezpośrednio do crowdfundingu. Dlatego wiele zamieszkania spowodowało rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 listopada 2003 r. w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami, w wyniku którego niektóre organy państwa, wskazywały, że mechanizm crowdfundingu nieudziałowego reguluje zamierzchła ustawa o zbiórkach publicznych z 1933 r. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wprowadzało przepisy wykonawcze do ustawy o zbiórkach publicznych, z których wynikało, że ustawa o zbiórkach publicznych nie dotyczy tylko wpłat gotówkowych i w naturze (tak stanowiła ustawa), ale również wpłat dokonanych za pomocą przelewów elektronicznych (czyli takiej formy płatności, która stosowana jest w crowdfundingu).

Jak łatwo zgadnąć rozwiązania zaproponowane w ustawie o zbiórkach publicznych z 1933 r. nie przystawały do potrzeb mechanizmów crowdfundingu. Przepisy nakładały na każdego, kto ma zamiar prowadzić zbiórkę publiczną (a więc jak to chciało MSW korzystać z finansowania społecznościowego) obowiązek uzyskania pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki w formie decyzji administracyjnej wydawanej przez jednostki samorządowe. Każdorazowe uzyskiwanie takiej zgody było co najmniej niewygodne albo niemożliwe. Dla podmiotów które miałyby funkcjonować w reżimie ustawy o zbiórkach publicznych istniał przy tym szereg archaicznych obostrzeń. Jakby tego było mało osoby które korzystały z finansowania społecznego, ale nie uzyskały stosownego pozwolenia były straszone obowiązkiem zapłaty grzywny na podstawie art. 56 Kodeksu wykroczeń.

Proponowana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wykładania przepisów prawa była nie do przyjęcia. Oczywistym było, że rozporządzenie rozszerzało pojęcie zbiórki publicznej wskazane w ustawie z 1933 r. i w konsekwencji nie mogło stanowić podstawy odpowiedzialności karnej. Mimo to, prowadzonego przez MSW działania, spowodowały chaos w obowiązujących przepisach prawa, który miał negatywny wpływ na rozwój crowdfundingu w Polsce.

Dlatego też szczególnie istotna jest dla sponsoringu społecznościowego uchwalona w dniu 14 maja 2014 r. nowa ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych. Ustawa wejdzie w życie w dniu 18 lipca 2014 r. Jednocześnie traci moc ustawa z 1933 r. o zbiórkach społecznych oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 2003 r. Nowa regulacja nareszcie rozstrzyga niejasności prawne odnośnie regulowania crowdfundingu nieudziałowego przez ustawę o zbiórkach publicznych. Ustawa wskazuje, że jej regulacji podlegają wyłącznie takie formy zbiórek publicznych gotówki i darów, których pochodzenie i przeznaczenie nie mogłyby być inaczej kontrolowane (zob. art. 1 ust. 1 ustawy oraz uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (druk sejmowy nr 1726)). Zbiórki realizowane za pomocą przelewów bankowych, w tym również poprzez platformy crowdfundingowe, nie podlegają nowym przepisom ustawy. Oznacza to, że mechanizmu sponsoringu społecznościowego nie dotyczą obostrzenia płynące z nowej ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych.

Reasumując obecnie nie powinno budzić już wątpliwości, że mechanizm crowdfundingu nieudziałowego oparty jest na zasadach ogólnych wynikających przede wszystkim z kodeksu cywilnego. Należy z aprobatą ocenić wyraźny zamiar ustawodawcy, aby ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych nie dotyczyła crowdfundingu. Zasadny wydaje się też brak wprowadzenia nowych przepisów dotyczących sponsoringu społecznościowego, uciążliwe i przedwczesne działania regulujące mogłyby udaremnić rozwój tej instytucji.

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *